Zmarł Wojciech Pszoniak

19 października nad ranem, w wieku 78 lat odszedł Wojciech Pszoniak. Wybitny aktor przegrał walkę z chorobą nowotworową.

Urodzony w 1942 roku we Lwowie Wojciech Pszoniak po wojnie wraz z rodzicami trafił na Śląsk. Dorastał w Gliwicach, gdzie po ukończeniu szkoły podstawowej grał w miejscowej orkiestrze wojskowej. Przygodę z aktorstwem rozpoczął pod koniec lat 50. w amatorskim Teatrze Wesołych Wagantów, a następnie kontynuował ją w Studenckim Teatrze Poezji przy Uniwersytecie Śląskim. W 1968 roku ukończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Krakowie. Podczas studiów współpracował z Teatrem STU, a następnie otrzymał angaż w Teatrze Starym w Krakowie. Tam też, w 1971 roku rozpoczęła się jego współpraca z Andrzejem Wajdą. Reżyser obsadził go w roli Piotra Wierchowieńskiego w reżyserowanych przez niego “Biesach”. Rok później spotkali się na planie filmowym. W “Weselu” Wojciech Pszoniak wcielił się w role dziennikarza i Stańczyka. Kolejnym ich wspólnym projektem była “Ziemia Obiecana”, w której stworzył ikoniczną kreację Moryca Welta, u boku Daniela Olbrychskiego i Andrzeja Seweryna. Za tę rolę w 1975 roku odebrał pierwszą w życiu nagrodę aktorską – na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku. Kolejna z kreacji u Wajdy – rola Robespierre’a w “Dantonie” zaowocowała Nagrodą na World Film Festival w Monteralu. Ukoronowaniem ich współpracy była tytułowa rola w “Korczaku”, za którą w 1991 roku Wojciech Pszoniak wyróżniony został Nagrodą Przewodniczącego Komitetu Kinematografii.

W 1979 roku zagrał w wyróżnionym Oscarem i Złotą Palmą w Cannes filmie Volkera Schlöndorffa „Blaszany bębenek”. Na przestrzeni trwającej kilkadziesiąt lat kariery filmowej współpracował także m.in. z Andrzejem Żuławskim (“Diabeł”), Jerzym Kawalerowiczem (“Austeria”), Filipem Bajonem (“Aria dla atlety”, “Limuzyna Daimler-Benz”), Agnieszką Holland (“Zabić księdza”), Edwardem Żebrowskim (“Szpital Przemienienia”) czy Piotrem Szulkinem (“Golem”).

Na początku lat 80. wyemigrował do Francji. Do lat 90. mieszkał w Paryżu, gdzie  występował na deskach Comédie-Française i Teatru Narodowego Chaillot. W 1986 roku rola w biograficznym obrazie Fritza Lehnera „Nokturn – miłość mnie okłamała” przyniosła mu nominację do Europejskiej Nagrody Filmowej. Wystąpił także u boku Colina Firtha w „The Deep Blue Sea” Karela Reisza oraz z Harveyem Keitelem w „Spojrzeniu Odyseusza” Theo Angelopoulosa.

W 2012 roku nominowany był do Polskich Nagród Filmowych Orły za drugoplanową kreację w “Krecie” Raphaela Lewandowskiego. Cztery lata później Akademia nagrodziła go za rolę stroiciela fortepianów Felicjana Zuppe w filmie “Excentrycy czyli po słonecznej stronie ulicy” Janusza Majewskiego.